سه شنبه، 06 دسامبر 2022
گئورگی بوت، تحلیلگر سرشناس روس، با اشاره به ارتقای روابط با ایران «به سطحی بیسابقه» معتقد است «با چرخش به سوی ایران میتوانیم از تجربهٔ غنیاش در دور زدن تحریمها بهرهمند شویم».
در یک تحلیل دیگر به «چالش عظیم ژئوپلیتیک و ژئواقتصادی روسیه در پی عملیات ویژه نظامی» اشاره شده و آمده «ایران از دو لحاظ مهمترین شریکمان شده: به عنوان پل ارتباطی با کشورهای دوست در خاورمیانه و جنوب آسیا و به دلیل تجربهٔ بیهمتای تحمل و حتی موفقیت در شرایط تحریمهای غرب. در یک جبهه قرار گرفتهایم، متوجه ظرفیتهای بزرگ برای همکاری با این کشور شدهایم و اکنون این همکاری با شتاب دیوانهور در حال توسعه است».
«چرا ایران برای ما مهم شده؟» این گزارش از ایران به عنوان «مهمترین بازیکن جنوب اوراسیا» نام برده و زمینههای همکاریهای بالقوه را برمیشمارد: نفت و گاز و سوآپ مواد هیدروکربن، احداث تاسیسات گاز مایع، پتروشیمی، ماشینآلات پیشرفته، توسعهٔ بنادر و ترانزیت. «اما روسیه و ایران دشمنان زیادی دارند که مانع اتحاد کشورهای تحت تحریم میشوند.» بر اساس این گزارش، در صورت بیثباتی ایران و تغییر رژیم در این کشور، همهٔ این طرحها نقش بر آب خواهد شد.
در کنار تحلیلها از منظر ژئوپلیتیک، لحن مصاحبه با یک تاجر روس که اخیراً در جمع هیئت بیش از ۱۰۰ نفره از ایران دیدار کرده بود، کاملاً متفاوت است. به گفتهٔ او، «مشکلات همکاری با ایران بسیار است و از آنجا که ایرانیان متوجهاند ما به آنها نیاز داریم، از موضع قدرت مذاکره میکنند. میگویند، به یخچال برای حمل مواد غذایی نیاز دارید، برای ما بخرید، میخواهید حجم نقل و انتقال دریایی افزایش یابد، برای ما کشتی بخرید. برخلاف امارات متحدهٔ عربی که سرمایهگذاری در طرحهای مشترک با آنها انجام میدهیم، ایران از ما طلب سرمایهگذاری میکند و ناچاریم شرایط آنها را بپذیریم. هیچ چیز در این کشور غیر از موقعیت جغرافیاییاش برای ما جذاب نیست اما همانگونه که گفتم بدون آنها کارمان لنگ میماند.»
«روسیه و ایران که در شرایط انزوای بینالمللی قرار گرفتهاند با عجله کریدور شمال-جنوب را توسعه میدهند.» شرکت راهآهن روسیه تعهد داده ۵۰۰ میلیون دلار در تکمیل خط آهن رشت-آستارا سرمایهگذاری کند اما به عقیدهٔ مدیرکل یکی از شرکتهای ترابری روسیه، برای تبدیل شدن به مسیر مهم ترانزیتی، راهآهن ایران دستکم به ۲۰ میلیارد دلار سرمایهگذاری نیاز دارد: «باید در همکاری با شرکتهای ایرانی بسیار محتاط باشید. در گورستانهای آستراخان و مهاجقلعه، قطعات کامل پر از قبرهای تجار است که به دلیل بدهی و سرمایهگذاریهای ناموفق در ایران سرانجام خودکشی کردهاند. فقط کسانی میتوانند در ایران کار کنند که از حمایتهای مقامات ردهبالا برخوردارند».